Türkiye de birisine sahip: Dünyanın en iyi savaş uçakları belli oldu
Dünya ülkelerinin olası savaşlara karşı tercih ettiği savaş uçakları arasında en iyileri belli oldu.
1-16
Başta ülkemiz olmak üzere tüm dünya savaşa hazırlanıyor. Yıllardır 3. Dünya Savaşı söylentisiyle ülkeler savunma sanayilerini ve ekonomilerini savaşa hazırlıyor.
2-16
Bu noktada Türkiye yerli savunma sanayi ürünlerine ağırlık verirken hava savunma sistemlerini güçlendirdi. Ayrıca savaş uçakları kadrosunu geliştirmek de bir diğer hazırlık dahilinde.
3-16
Dünyanın en iyi savaş uçakları
mechtekno.com’daki bilgiye göre Türkiye’nin de envanterinde bulunan dünyanın en iyi savaş uçakları listesi şu şekilde:
4-16
F-16V Block 70
İlk resmi uçuşunu 1974 yılında gerçekleştiren ve General Dynamics tarafından üretilen F-16 savaş uçağı, 1978 yılında hizmete alınmıştır. F-16’ların üretim hakkı 1993 yılında Lockheed firmasına satılmış ve daha sonra Lockheed firması Martin Marietta ile birleşerek Lockheed Martin adını almıştır. 4. nesil savaş uçağı olan F-16, ABD’li Lockheed Martin tarafından üretimi devam eden ve çok sayıda versiyona sahip bir uçak. Aynı zamanda, 2. Dünya Savaşı sonrası üretilen uçaklar arasında MIG-21 ve F-4 Phantom-II’den sonra en çok üretilen savaş uçağıdır. Dünyanın en çok tercih edilen savaş uçaklarından biri olan F-16, küresel savaş uçakları filosunun yaklaşık %15’ini oluşturuyor.
İlk üretildiğinde hafif avcı uçağı olarak geliştirilen F-16, zamanla çok amaçlı avcı uçağı haline gelmiştir. 9G kuvvete dayanıklı ilk avcı uçağı olan F-16, aynı zamanda elektronik kumandalı uçuş sistemine sahip ilk savaş uçağıdır.
Türk Hava Kuvvetleri envanterinde toplam 238 adet F-16 savaş uçağı bulunmaktadır. Bunlar; 37 adet Block 30, 101 adet Block 40, 71 adet Block 50 ve 29 adet Block 50+ modelidir. Block 40 ve Block 50 modelleri modernizasyon çalışmaları doğrultusunda Block 50+ seviyesine yükseltilmiştir. Block 30’lar ise Block 40 ve Block 50’den çıkan, uygun olan sistemlerle modernize edilmiştir. Türkiye, 40 adet F-16V Block 70 savaş uçağı tedarikinin yanı sıra mevcut F-16’larını yerli imkanlarla modernize etmeyi planlamaktadır.
Üst düzey manevra kabiliyetine sahip F-16’lar en son gerçekleştirilen modernizasyon sonucu ortaya çıkan 4.5 nesil F-16 Viper Block 70 modeliyle son derece önemli yetenekler kazandı. Bu sayede F-16 savaş uçaklarının ömrü 2060’lı yıllara kadar uzatılmış oldu.
5-16
FA-18EF Block III Super Hornet
Boeing tarafından geliştirilen FA-18EF Super Hornet savaş uçağı 1995 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirmiş ve 2001 yılında hizmete alınmıştır. Tek motorlu FA-18CD Legacy Hornet yerine geliştirilmiş çift motorlu, çok amaçlı bir avcı uçağıdır. FA-18 Super Hornet, en son modernizasyonu Block III modeli ile çok büyük iyileştirmeler yaşadı. Bu sebeple 4.5 nesil savaş uçağı konumuna gelmiş durumdadır.
FA-18E modeli tek kişilik, FA-18F modeli ise çift kişiliktir. Bu modeller eski tasarıma göre 1.28 m daha uzun, %25 daha fazla kanat alanına sahiptir. Ayrıca %33 daha fazla dahili yakıt taşıyabilmektedir. Bu sayede menzil %41 ve havada kalma süresi %50 artış göstermiştir. Bununla birlikte 2 adet mühimmat taşıma istasyonu eklenmiştir. Böylece 1 adet gövdede olmak üzere toplam 11 adet silah istasyonuna sahip hale gelmiştir.
6-16
JAS 39EF Gripen
Saab üretimi JAS 39 Gripen, tek motorlu, hafif, çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç tarafından F-16 veya F-18 alımı gerçekleştirmek yerine bu uçakların üretilmesi tercih edilmiştir. İlk uçuşunu 1988 yılında yapmış ve 1996 yılında hizmete alınmıştır. Oldukça ekonomik olan uçağın aerodinamik yapısı Eurofighter ve Rafale uçaklarının geliştirme sürecinde de kullanılmıştır. Delta kanat ve kanard konfigürasyonuna sahiptir. Kanardlar hava freni olarak hareket etmek ve iniş mesafesini azaltmak için aşağı doğru açılıdır. Gelişmiş iniş takımları ve aeordinamik yapısı sayesinde 600 metrelik oldukça kısa pistlere iniş yapabilmektedir. Aynı zamanda 500 metrelik pistlerden kalkış yeteneğine sahiptir.
Gripen A ve B modelinden sonra NATO standartlarına uyumlu C ve D modelleri geliştirilmiştir. E ve F modeli ile de radar, motor, aviyonikler, silah sistemleri ve menzil konusunda geliştirmeler yapılmıştır. Sivil karayollarına bile iniş yapabilme yeteneğine sahip olan Gripen daha önceki versiyonlarına göre daha büyük bir gövdeye sahiptir. Ayrıca daha güçlü bir motor, artırılmış silah taşıma kapasitesi, yeni kokpit, aviyonik mimarisi ve elektronik harp sistemi mevcuttur. JAS 39 Gripen, it dalaşı için oldukça etkilidir. 70-80 derecelik hücum açısıyla uçma yeteneğine sahiptir. Gripen E’nin uçuş saati başına maliyeti F-35, Eurofighter ve Rafale’e göre yaklaşık 4 kat daha düşüktür. Bu da işletme maliyetinin oldukça iyi olduğunu gösterir.
7-16
Su-35S
Rus yapımı Su-35 ağır sınıf, uzun menzilli bir savaş uçağıdır. Birçok uçak mühendisine göre Rusların bugüne kadar ürettiği en iyi savaş uçağı olarak tanımlanır. NATO tarafından Flanker ismiyle kodlanmıştır. Su-35, Sukhoi tasarım bürosu tarafından tasarlanmış ve Komsomolsk on Amur tarafından üretilmiştir. 1988 yılında üretilen ve Su-27M olarak da bilinen Su-35, 1995 yılında hizmete alınmıştır. Geliştirilen Su-35S modeli ise 2014 yılında hizmete başlamıştır.
2 adet Satürn AL-41F1S motoru kullanan Su-35S, art yakıcı ile 142.2 kN itki kuvveti oluşturmaktadır. Su-35S için Ruslar tarafından 4++ hatta 4.75 nesil savaş uçağı olduğu yorumu yapılmaktadır. Standart aerodinamik sistemler ile yapılamayacak manevraları düşük hızlarda itki kontrolü ile yapabilmektedir. Bu durum batılı uçakların çalışma mantığından farklıdır. Bu tip manevralar, füzelerden kaçmak veya it dalaşı için önemlidir.
8-16
F-15EX Eagle II
McDonnell Douglas tarafından tasarlanan F-15 savaş uçağı, hala en gelişmiş savaş uçaklarından biridir. İlk uçuşunu 1972 yılında yapan ve dünyanın en iyi savaş uçakları arasında yer alan F-15, 1976 yılında hizmete alınmıştır. F-15 savaş uçağı, birçok savaş pilotuna göre F-35’e kadar üretilen en gelişmiş F serisi savaş uçağıdır. Sahada da çok sayıda muharebe rekoruna sahiptir. Düşürdüğü MiG-29’larla çok konuşulmuştur. F-15EX versiyonunda kokpit tamamen dijitalleştirilmiştir. 12 havadan havaya, 15 havadan karaya füzeyi tek seferde taşıyabilmektedir. İlk uçuşunu 2021 yılında gerçekleştiren bu versiyon ile F-15’lerin hizmet süresinin 2040 yılına kadar uzatılması hedeflenmiştir.
F-15EX, Boeing şirketinin kendi inisiyatifiyle üretilmiştir ve F-15’in en güncel versiyonudur. Artırılmış taşıma kapasitesi, elektronik uçuş kontrolleri, gelişmiş kokpit ile görev sistemleri ve gelişmiş yazılım yeteneklerine sahip 4++ nesil savaş uçağıdır. 1 veya 2 kişi tarafından kullanılabilen uçak genellikle tek pilotla uçurulur. Boeing şirketinin iddialarına göre F-15EX Eagle II modeli dünyanın en hızlı muharebe bilgisayarına sahiptir. Art yakıcı ile toplamda 262 kN itki kuvveti sağlayan 2 adet General Electric F-110-GE-129 motoru bulunmaktadır. F-15EX Eagle II modelinde ANAPG-82 AESA radarı ve IRST sistemi kullanılmaktadır. Elektronik harp ve karşı tedbir amacıyla kullanılan ANALQ-250 sistemi bulunmaktadır. 20.000 uçuş saati gövde ömrü olan uçak, 23 adet harici yük noktasıyla uçan cephanelik lakabına sahiptir.
F-15EX Eagle II savaş uçakları, stealth özelliklerine sahip olmamakla birlikte, yük kapasitesi, hız ve menzil açısından F-35 ve F-22’den daha yüksek taşıma ve erişim kabiliyetine sahiptir.
9-16
J-20 Mighty Dragon
J-20 Mighty Dragon, gelişmiş gizlilik teknolojisi kullanan ve Çinli Chengdu Aircraft Industry Group tarafından üretilen 5. nesil, çift motorlu, savaş uçağıdır. J-20, ilk uçuşunu 2011 yılında gerçekleştirmiş ve 2017 yılında hizmete girmiştir. F-22 ve F-35’ten sonra operasyonel olan dünyanın üçüncü 5. nesil savaş uçağıdır. Kontrol edilebilirliği kolay bir uçaktır. 0.8-1.2 Mach aralığındaki hızlarda manevra kabiliyeti yüksektir. Kısa pistlere iniş yapabilen uçağın kokpiti oldukça modern dijital bir yapıya sahiptir.
J-20, düşük radar kesit alanı için tasarlanmış bir gövdeye, kanard-delta konfigürasyonuna ve dışa eğimli ikiz dikey V-kuyruğa sahiptir. Kanardlar yüksek hücum açılarında kontrolü sürdürmek ve süpersonik performansı iyileştirmek açısından önemlidir. Silah istasyonları ise diğer 5. nesil uçaklarda olduğu gibi gövde içerisine gizlenmiştir. Görünebilirliği azaltması amacıyla gövdesi özel bir kaplama ile kaplanmış ve boyanmıştır.
2 adet Shenyang WS-10C turbofan motoru bulunan J-20 savaş uçağı, Type 1475 (KLJ-5) AESA radarı ve EORD-31 IRST sistemi kullanmaktadır. EOTS-86 elektro-optik hedefleme sistemi sayesinde hedef tespiti, takibi ve nişan alma yetenekleri sağlanır. Her bir motor yaklaşık 145 kN itki kuvveti üretir. J-20’ye ait birçok detayın F-35’le benzer olduğu uzmanlar tarafından ileri sürülmektedir.
10-16
Rafale F4.1
Fransız Dassault firması tarafından üretilen Rafale, 1986 yılında ilk uçuşunu gerçekleştirmiş ve 2000 yılında hizmete alınmıştır. Aerodinamik yapısıyla öne çıkan Rafale, kanard delta kanatlı, çift motorlu, çok maksatlı bir savaş uçağıdır.
4.5 nesil Rafale savaş uçağı 2 adet Snecma M88-4E turbofan motorundan güç alır. Her bir motor 75 kN itiş gücü üretir. Kullanılan kompozit malzemeler ve kaplamalar sayesinde radar izi oldukça azaltılmıştır. Uçakta 200 km üzerinde menzile sahip RBE2-AA AESA radarı kullanılmaktadır. Bu sayede Meteor havadan havaya füzelerinin kullanım kabiliyeti kazanılmıştır. Rafale savaş uçaklarında bulunan en önemli sistemlerden biri de SPECTRA elektronik harp sistemidir. Bu sistem sayesinde radar kapalıyken düşman unsurları uzun mesafeden tespit ve teşhis edilebilmektedir. Tespit edilen yayınları karıştırması için 3 adet AESA anteni ve kendisine atılan füzeleri tespit etmek amacıyla 2 adet IR füze alıcısı ve lazer ikaz sistemi bulunur. Uçak üzerinde ayrıca IRST sistemi ve lazer mesafe ölçerden oluşan FSO (Front Sector Optronics) sistemi vardır. IRST ile 100 km’den fazla bir mesafede hava hedeflerinin teşhisi ve takibi yapılabilmektedir.
Rafale F3 savaş uçakları, ASMP-A nükleer saldırı füzesi Reco NG keşif podu ve MBDA AM-39 Exocet gemisavar füzesi taşıma yeteneğine sahiptir. Bu sayede Rafale çok rollü bir uçağa evrilmiştir. Bu model, lazer güdümlü Safran AASM ve Thales Tailos hedefleme podu eklenerek F3-R versiyonuna yükseltilmiştir. Halihazırda kullanılan Damocles poduna ait özelliklere ek olarak daha yüksek irtifa ve daha uzun menzilden gece ve gündüz operasyon yapma yeteneği, hareketli hedeflerin otomatik tespit ve takibi kabiliyetleri eklenmiştir. Ayrıca AGCAS otomatik zemin çarpışması kaçınma sistemi bulunmaktadır.
11-16
Eurofighter Typhoon Tranche 4
Eurofighter Typhoon İngiltere, Almanya, İspanya ve İtalya ortaklığında üretilmiştir. BAE Systems %37, DASA %29, Aeritalia %19.5 ve CASA %14 oranında paya sahiptir. Tasarım yetkisinin kendisinde olmasını isteyen Fransız Dassault firması projeden ayrılmış ve Rafale savaş uçağını geliştirmiştir.
Eurofighter Typhoon 4.5 nesil, delta kanatlı, çok gelişmiş bir avcı uçağıdır. İt dalaşı için oldukça etkili ve çevik bir tasarıma sahiptir. Typhoon, her biri art yakıcılı, 90 kN itiş kuvvetine sahip 2 adet Eurojet EJ200 motoruna sahiptir. Uçağın tasarımında Rafale, Gripen ve MIG 1.44 savaş uçaklarından esinlenilmiştir. İlk uçuşu 1994 yılında gerçekleşmiş ve 2003 yılında hizmete alınmıştır.
Eurofighter Typhoon için 4 ayrı montaj hattı bulunmaktadır. Her ortak şirket kendi ülkesinde kendi uçaklarının montajını gerçekleştirebilmektedir. Tüm uçaklar için üretilen parçalar aynı olduğundan ihracat için oldukça elverişlidir. Alman Premium AEROTEC firmasında ana gövde üretimi, İspanyol CASA firmasında sağ kanat üretimi, İngiliz BAE Systems firmasında ön gövde, arka gövde, kanopi, kuyruk kanadı ve flap üretimi, ve İtalyan Leonardo tarafından sol kanat, flap ve arka gövdenin bazı bölümlerinin üretimi gerçekleştirilmektedir.
12-16
13-16
F-35 ABC
5. nesil F-35 savaş uçakları, şimdiye kadar geliştirilen en pahalı savaş uçaklarından birisidir. İşletme maliyeti de oldukça yüksektir. Günümüze kadar toplam 820 adet üretim yapılmıştır ve seri imalat süreci devam etmektedir.
Radardaki izi F-22 kadar küçük olamasa bile günümüz uçaklarından düşüktür. Bunu sağlamak için silah istasyonları gövdenin içine saklanmıştır. Ayrıca daha keskin geometriye sahip bir gövde tasarımı gerçekleştirilmiştir. Ek olarak kompozit malzemelerin kullanım oranı artmış ve özel RAM (Radar Absorbing Material) boyama yapılmıştır.
F-35 savaş uçağında Northrop Grumman üretimi ANAPG-81 AESA radarı kullanılmaktadır. Ayrıca BAE Systems üretimi ANASQ-239 Barracuda Elektronik harp sistemi bulunur. Ek olarak Northrop Grumman ve Rytheon üretimi ANAAQ-37 dağıtık diyafram sistemi (DAS) vardır. Lockheed Martin üretimi ANAAQ-40 elektro optik hedefleme sistemi (EOTS), Northrop Grumman ANASQ-242 iletişim, konumlandırma ve kimliklendirme sitemi, Harris Corporation üretimi çok işlevli gelişmiş veri bağlantı haberleşme sistemi (MADL) kullanılmaktadır.
DAS, her yönden füze fırlatma uyarısı ve hedef takibi sağlayan altı kızılötesi sensörden oluşur. Bir durumsal farkındalık kızılötesi arama ve izleme (SAIRST) sistemi olarak hareket eder. ASQ-239 Barracuda düşman radarlarını tespit edebilme ve bozma yeteneğine sahiptir. EOTS; lazer hedefleme, FLIR (Forward-looking infrared) ve uzun menzilli IRST işlevlerini gerçekleştirir. F-35’in yazılımlarının çoğu C ve C++ programlama dilleri kullanılarak hazırlanmıştır.
14-16
F-22 Raptor
F-22 Raptor, dünyanın ilk 5. nesil savaş uçağıdır. Halen dünyanın en iyi savaş uçakları arasında ilk sırada yer alıyor dersek yanılıyor olmayız. Uçağın yüksek maliyet nedeniyle 2011 yılında üretimi durdurulsa da rakipsiz it dalaşı kabiliyeti ve yüksek manevra yeteneği ile en ölümcül savaş jetlerinden biri olmaya devam ediyor. Sadece ABD tarafından kullanılan F-22 Raptor’ın başka ülkelere satışına ise izin verilmiyor.
Dünyanın en pahalı ve en güçlü savaş uçağı F-22 Raptor, ilk uçuşunu 1997 yılında yapmış ve 2005 yılında hizmete girmiştir. 8’i test amaçlı olmak üzere toplam 195 adet üretilmiştir. Esas olarak hava hakimiyeti için tasarlanmıştır. Aynı zamanda düşman sahasına gizlice girmek ve birden fazla hedefe karşı ilk imha görevlerini yerine getirmek üzere geliştirilmiştir. İtki yönlendirme sistemi sayesinde manevra kabiliyeti çok yüksektir. 5. nesil savaş uçaklarının ortak özelliği olan, silah yükünün gövde içinde taşınması durumu F-22 Raptor savaş uçağının radar izini oldukça azaltmaktadır. Radar kesit alanının 0.0001 metrekareden daha az olduğu belirtilmektedir.
15-16
SU-57
Su-57, Rusya’nın ilk hayalet özelliğine sahip 5. nesil savaş uçağıdır. Her ne kadar F-35’ler ile kıyaslansa da F-22’ye karşı geliştirilmiştir. Maliyeti yeni savaş uçaklarından çok daha düşüktür. Buna rağmen yaşanan teknik sorunlar sebebiyle henüz istenen düzeyde etkinlik gösterememiştir. İlk uçuş 2010 yılında gerçekleşmiş ve 2020 yılında hizmete alınmaya başlanmıştır. 10 adet test için olmak üzere toplam 16 adet üretilmiştir. Seri imalat süreci halen devam etmektedir. NATO’da Felon ismiyle kodlanmıştır.
Sukhoi şirketi tarafından yayınlanan kaynaklarda Su-57 üst düzey manevra kabiliyetli, süperseyir özellikli, büyük oranda kompozit malzeme kullanılarak tasarlanan, AESA radarı ve sensör füzyonu gibi gelişmiş aviyoniklere sahip bir hayalet uçak olarak tanımlanmıştır.
Su-57, 2 adet Saturn AL41-F1 142 kN artyakıcılı turbofan motorundan güç alır. Bu motor, itki yönlendirme sistemine sahiptir. F-35’lerin manevra yeteneğinin Su-57’ye göre oldukça az olduğunu belirtelim. Su-57’nin ana aviyonik sistemleri, Sh121 çok işlevli bütünleşik radyo elektronik sistemi (MIRES) ve 101KS Atoll elektro optik sistemidir. Sh121, N036 Byelka AESA radar sistemi ve L402 Himalaya elektronik karşı önlem sisteminden oluşur.
16-16
