Çocuk oyuncaklarında risk alarmı: AB, dijital ürün pasaportunu getiriyor
Çevrimiçi platformlardan alınan markasız oyuncakların yüzde 80’i AB güvenlik standartlarını karşılamıyor; yeni dijital ürün pasaportu uygulamasıyla riskli ürünlerin izlenmesi kolaylaşacak.
Çinli bir küresel perakendeciden temin edilen bazı oyuncaklar, çocuklar için ciddi riskler barındırıyor. Uzun kordonlu bir düdük boğulma tehlikesi yaratabilirken, bor içeren oyun hamuru üreme sağlığına zarar verebiliyor; yutulma riski taşıyan manyetik oyuncaklar da listede dikkat çeken diğer ürünler arasında. Bunlar, Avrupa Oyuncak Endüstrileri (Toy Industries of Europe, TIE) tarafından AB güvenlik standartları açısından incelenen örneklerden sadece birkaçı.
Avrupa’nın önde gelen oyuncak üretici birliklerinden TIE, AliExpress, Amazon Marketplace, Shein ve Temu gibi çevrimiçi platformlardan 100’ün üzerinde markasız oyuncak satın aldı. Yapılan testlerde oyuncakların yaklaşık yüzde 80’inin AB güvenlik kurallarına uymadığı belirlendi.
Dijital ürün pasaportu zorunlu olacak
Yeni uygulamaya giren düzenleme ile tüm oyuncaklar için dijital ürün pasaportu zorunlu olacak. Bu sayede hem tüketiciler hem de düzenleyiciler, her bir oyuncağın AB standartlarına uygunluğunu dijital ortamda doğrulayabilecek. İthalatçılar, internet üzerinden satılan oyuncaklar da dahil olmak üzere AB sınırlarında dijital ürün pasaportlarını ibraz etmekle yükümlü olacak. Yeni IT sistemi, dış sınırları geçen tüm ürünleri tarayacak ve detaylı gümrük kontrolü gerektiren sevkiyatları otomatik olarak belirleyecek.
Kuralların yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu onayı gerekiyor. Tam uygulama ise sektöre uyum süresi tanımak amacıyla 4,5 yıllık geçiş dönemi sonunda başlayacak. AB Konseyi, onayın ardından şu açıklamalarda bulundu:
- “Bu düzenleme, AB’de güvenli olmayan oyuncaklarla mücadeleyi kolaylaştıracak ve tüm üreticilerin adil rekabet etmesini sağlayacaktır."
Gümrük kontrolleri daha etkin hale gelecek
Tüketici örgütü BEUC’un savunuculuk koordinasyon direktörü Sylvia Maurer, dijital ürün pasaportunun oyuncakların izlenebilirliğini artıracağını ve piyasa gözetimi ile gümrük kontrollerini daha etkin hâle getireceğini vurguladı. Maurer şu ifadelerde bulundu:
- “Yetkili makamlar, sorumlu üretici belirlenemediğinde, platformları aracılığıyla satılan uygunsuz ürünler için çevrimiçi pazaryerlerini de sorumlu tutabilmelidir."
Araştırmalar, özellikle Avrupa dışı çevrimiçi platformlardan satın alınan oyuncakların çoğunun AB güvenlik standartlarını karşılamadığını ortaya koyuyor. BEUC’un Temu üzerine yaptığı inceleme, Çin merkezli çevrimiçi pazaryerinin “Avrupa’daki tehlikeli ürünler için önemli bir giriş noktası” olduğunu gösteriyor.