Anne yemekleri neden daha lezzetli geliyor? İşte bilimsel açıklaması
Bir tabak dolusu karnıyarık, üzerine dökülmüş mis gibi yoğurtlu makarna ya da nar gibi kızarmış fırın tavuk… Anne eli değmiş yemeklerin yerini hiçbir şey tutmuyor, değil mi? Peki bu sadece duygusal bir bağ mı, yoksa bilimsel bir nedeni var mı? Gelin, anne yemeklerinin neden bu kadar özel olduğunu bilimsel açıdan birlikte inceleyelim.
Lezzet algısı yalnızca dilimizdeki tat tomurcuklarıyla sınırlı değil; aynı zamanda duygularımızla da yakından ilişkili. Beynimizin "tat hafızası" dediğimiz kısmı, sadece yediğimiz yemeği değil, o anki duygularımızı, ortamı ve hatta yemeği kimin hazırladığını da kaydeder. Anne yemekleriyle ilgili en güçlü hatıralar genellikle çocukluk yıllarına dayanır. Bilim insanlarına göre, çocukluk dönemindeki lezzet deneyimleri, ileriki yaşlarda yeme tercihlerini şekillendirir.
Annelerin yemek yaparken gösterdiği özen ve sevgi yemeğe fiziksel olarak karışmasa da duygusal olarak geçiyor. Yemek yerken kendimizi huzurlu ve güvende hissettiğimizde beyinde "mutluluk hormonları" olarak bilinen oksitosin ve serotonin salgılanıyor. İşte bu hormonlar, yediğimiz yemeği olduğundan daha lezzetli algılamamıza neden oluyor.
Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, bireylere aynı tarifle hazırlanmış iki farklı yemek sunuluyor. Biri, bir aile üyesi tarafından hazırlandığı söylenen; diğeri ise “standart bir şef” tarafından yapıldığı belirtilen yemek. Katılımcıların büyük çoğunluğu, aile bireyi tarafından yapıldığı söylenen yemeği daha lezzetli buluyor. Oysa ikisi de aynı malzeme ve tarifle hazırlanmış! Bu da gösteriyor ki, yemeğin kimin tarafından yapıldığı bilgisi bile algımızı etkiliyor.
Anne yemeklerini lezzetli kılan bir başka unsur ise hafızamız ile kokuların arasındaki bağ. Annenin mutfakta kavurduğu soğan, fırından gelen kek kokusu ya da kaynayan çorbanın buharı... Bu kokular, beyinde hipokampus bölgesine ulaşarak anılarla eşleşiyor. İşte bu yüzden, yıllar sonra bile bir yemeğin kokusu bizi çocukluk anılarımıza ışınlayabiliyor. Bu bağ, lezzeti daha yoğun hissetmemize yol açıyor.
Bu yazının başlığı yazardan bağımsız editoryal olarak hazırlanmıştır.