Batı'nın karanlık geçmişinden sömürge kartpostalları (1890-1914)
Kartpostal 1890'lı yıllarda özellikle Avrupa kıtasında sıkça kullanılan bir iletişim aracıydı. Yurtdışı seyahatlerinden bir hatıra kalmasını isteyen seçkin ve orta sınıf Avrupalılar kartpostallar yoluyla gittikleri ülkelerdeki "farklılıkları" ve "çeşitlilikleri" ailelerine ve arkadaşlarına aktarmış oluyorlardı. Kartpostallar bir dönem Avrupa'da öyle büyük bir yaygınlık kazandı ki özellikle 1895'ten I. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar altın çağını yaşadı. Her tüketim nesnesi gibi zaman içinde çok fazla çeşitleri ortaya çıkmaya başlayan kartpostallar hızla Avrupa sömürgesi topraklardan "egzotik" ve "ilginç" görselleri Avrupa'nın dört bir yanına yaymaya başladı. Bu ilk bakışta masummuş gibi görünen renkli kartlar, sömürge haline getirilmiş topraklardan Avrupa'ya bilgi ve iyi dilekler aktarmanın yanı sıra belki de daha çok özellikle Avrupa'nın uzağında kalmış coğrafyalar ve halklar hakkındaki söylentileri ve klişeleri güçlendirmeye yaramıştı. Kartpostallarda yer alan görseller, gönderildikleri kişilere Avrupa sömürgesi halkların gündelik hayatını, yaşam şartlarını ve hatta ekonomik durumlarını -çoğunlukla karikatürize ederek- yansıtıyordu. Özellikle Afrika'yı anlatan çoğu kartpostal, aynı yıllarda çekilmiş pek çok fotoğraf ve görsel materyalden daha fazla Afrika'nın tarih ve kültürden yoksun karanlık bir kıta olduğu düşüncesini Batılıların zihninde güçlendiriyordu. Batı'nın "kültürel üstünlüğü"nün antitezi olarak, Afrikalılar ve Amerikan yerlileri kartpostal temsillerinde kültürel mülkiyeti olmayan "vahşi, medeniyetsiz, egzotik bir öteki" olarak nitelendirildi. İşte bu kartpostallarda yer alan Afrika halklarının basmakalıp görsel temsilleri, Avrupa'nın Afrika'daki sözde "uygarlaştırma misyonu" mantığında kritik bir rol oynadı. Genel olarak, Afrika kıtasıyla ilgili tasarlanan tüm kartpostallar sömürge-misyoneryerlerin yerli halk üzerindeki "medenileştirici" etkisine odaklanıyordu.
1-10
Surinamlı Genç Kadınlar. Surinamlı kadınların yerel kıyafetlerini ve günlük uğraşlarını tasvir eden bir kartpostal.
2-10
Sömürge Fuarından Bir Hatıra. Kartpostalda Batılı bir kız çocuğunun kucağında -oyuncak bebek gibi tasvir edilmiş- siyahî bir bebek dikkat çekiyor.
3-10
Mutlu Paskalyalar. Paskalya yumurtası şeklinde tasvir edilmiş insanların arasında renkleri ve kıyafetleri dışında bir fark daha var: Alman olan beyaz yumurtanın elindeki kılıç.
4-10
Afrika Misyonları- Şarkı Sınıfı. Beyaz adamın etrafını çevirmiş ve ellerindeki Batı müziği aletleriyle ona eşlik etmeye çalışan Kara Kıtanın çocukları.
5-10
Alman Güneybatı-Afrika'da Herero İsyanı. Kartpostalda yerlileri top atışıyla vuran Batılı sömürge güçleri resmedilmiş.
6-10
Ayrılmış Bölge Kazablanka- İyi Arkadaşlıklar. Fransız askerlerinin Kazablankalı kadınlarla birlikte verdiği ilginç bir poz. Fotoğrafın hikâyesini bilmesek de askerlerin yüzlerindeki rahatlığa karşın kadınların yüzlerindeki tedirginlik dikkat çekiyor.
7-10
Her şey aynı, küçük bir siyah kadın ihtiyaçlarınızı karşılıyor ve size iyilik yapıyor, insanların ne dediği önemli değil, bunlar Madagaskar'da güzel zamanlar. Bu tür kartpostallar, Avrupalı erkekleri çalışmak için kolonilere çekmek veya onları donanma ya da sömürge ordularına katmak için sömürge propaganda kampanyalarında aktif olarak kullanılıyordu.
8-10
Güzel Fatma- Arap Kadın Kostümü. Gördüğümüz gibi sömürgelerden Avrupa'ya gönderilen kartpostal temsilleri kolonilerin günlük hayatına dair detaylarla birlikte özellikle kadınların kıyafet ve süslemelerini tasvir ediyor.
9-10
Yeni Yılınız Kutlu Olsun . Sömürge fotoğrafçılığı, Avrupalının elindeki toplar ve tüfekler gibi ırk ayrımcılığının ve sömürge yönetiminin sürdürülmesi için kullanılan önemli bir başka silahtı. Bu kartpostalda da söz konusu silahla teslim alınmış Afrika halkını görüyoruz.
10-10
