0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Tantura Katliamı’nı hatırlamak

Ümmühan Kevser Kıpramaz
ÜMMÜHAN KEVSER KIPRAMAZ
23 MART 2024 , CUMARTESİ 10:00
Abone ol
İsrail'in 1948’de Tantura köyünde katlettiği sivillerin naaşları, Akdeniz'deki en turistik tatil yerlerinden olan Dar Plajı’nın otoparkının altındaki toplu mezarlarda, ayaklar altında gömülü.
İsrail'in 1948’de Tantura köyünde katlettiği sivillerin naaşları, Akdeniz'deki en turistik tatil yerlerinden olan Dar Plajı’nın otoparkının altındaki toplu mezarlarda, ayaklar altında gömülü.

1948'in 22 Mayıs'ı 23 Mayıs'a bağlayan gecesi, Hayfa'nın 35 kilometre güneyinde bulunan sahil köyü Tantura'da İsrail askerleri tarafından 200’den fazla Filistinli katledildi. Tantura Katliamı, İsrail’in kuruluşuna giden süreçte, Siyonist paramiliter çeteler tarafından Filistinli sivil halka gerçekleştirilen 70’ten fazla katliamdan sadece biriydi...

Dünya Siyonist Örgütü Başkanı David Ben-Gurion'un İsrail Devleti'nin kuruluşunu ilân etmesinden bir hafta sonra, Tel Aviv ile Hayfa arasındaki yol üzerinde bulunan 64 Filistin kıyı köyünden biri olan küçük sahil köyü Tantura, sömürgeci Siyonist çetelerin yerli Filistin halkına karşı gerçekleştirdiği en kötü katliamlardan birine sahne oldu.

  • Katliam, Filistinlilerin Nekbe olarak adlandırdığı, 750 binden fazla Filistinlinin, Siyonist paramiliter gruplar tarafından evlerinden sürüldüğü, etnik temizliğe maruz kaldığı büyük felâketin sahne arkasında gerçekleşmişti.
İlginizi çekebilirOrtadoğu tarihinde bir kırılma: Nekbe
1948’de başlayan Nekbe süreci, modern çağın en uzun süredir devam eden mülteci krizidir.
1948’de başlayan Nekbe süreci, modern çağın en uzun süredir devam eden mülteci krizidir.

Mayıs 1948'in başında Tantura, Hayfa'nın güneyindeki kıyı şeridinin Tel Aviv'e kadar uzanan bölümünde kalan son Filistin köylerinden biriydi. Tantura’nın Nekbe’den önce var olan 1.700 kişilik nüfusu, birçok Filistin köyü gibi kıyı boyunca dağılmıştı. Tarım arazileri 14 bin dönüm olan köyün ekonomisi, balıkçılık ve tarıma dayalıydı.

29 Kasım 1947 günü BMGK’da oylamaya sunulan Filistin’in Araplarla Yahudiler arasında paylaştırılması taksim planına göre, tarihî Filistin topraklarının %56,5’i, nüfusun %33’ünü oluşturan Yahudilere, %43,5’i ise nüfusun %67’sini oluşturan Araplara verilmişti.
29 Kasım 1947 günü BMGK’da oylamaya sunulan Filistin’in Araplarla Yahudiler arasında paylaştırılması taksim planına göre, tarihî Filistin topraklarının %56,5’i, nüfusun %33’ünü oluşturan Yahudilere, %43,5’i ise nüfusun %67’sini oluşturan Araplara verilmişti.

İlginizi çekebilirSancıyı başlatan oylama
Tartışmalı 1947 BM Filistin Taksim Planı uyarınca uluslararası toplum tarafından İsrail'e bırakılan Tantura'nın maruz kalacağı korkunç şiddetin boyutları, ancak altı ay sonra anlaşılacaktı.


9 Mayıs'ta, iki yıl önce Haganah'ın desteğiyle Kudüs'teki King David Oteli'ni bombalayan Yahudi terörist grup Irgun'un üyeleri, kıyı boyunca dağılmış bir avuç köyle ne yapılacağına karar vermek için bir toplantı yaptı. Dikkatlerini Tantura'daki silahsız köylülere çevirmeden önce, Haganah ve aşırı militan Siyonist terör örgütü Stern çetesi, sonunda 600'den fazla Filistin kasabasının ve köyünün yerle bir edilmesine yol açacak acımasız askerî bir harekât başlatmıştı.

İlginizi çekebilir1948 öncesi Filistin halksız bir vatan mıydı?
Hayfa'nın 35 kilometre güneyinde bulunan Tantura, 1948'e kadar sakin bir sahil köyüydü.
Hayfa'nın 35 kilometre güneyinde bulunan Tantura, 1948'e kadar sakin bir sahil köyüydü.
Sahil kenarındaki bu güzel köyün nüfusu, 1948'den önce 1.700 kişi civarındaydı.
Sahil kenarındaki bu güzel köyün nüfusu, 1948'den önce 1.700 kişi civarındaydı.
  • İsrail askerleri Tantura'yı yerle bir etmeden altı hafta önce, "Dalet Planı" uygulamaya konduğu sırada, biri de Deyr Yâsîn'de olmak üzere düzinelerce katliam gerçekleştirildi.

İlginizi çekebilirDeyr Yâsin’i yeniden düşünmek...
İsrail devletinin ilk Başbakanı David Ben-Gurion'un talep ettiği Dalet Planı (Plan D); Manda yönetimi altındaki Filistin'in kontrolünü ele geçirmek, "Filistinlilerden temizlenen topraklarda" bir Yahudi devleti ilân etmek ve Yahudi nüfusu bu bölgeye yerleştirmek üzere hazırlanmış şiddet içerikli bir işgal planıydı.
İsrail devletinin ilk Başbakanı David Ben-Gurion'un talep ettiği Dalet Planı (Plan D); Manda yönetimi altındaki Filistin'in kontrolünü ele geçirmek, "Filistinlilerden temizlenen topraklarda" bir Yahudi devleti ilân etmek ve Yahudi nüfusu bu bölgeye yerleştirmek üzere hazırlanmış şiddet içerikli bir işgal planıydı.

22 Mayıs’ı 23 Mayıs’a bağlayan gece, Haganah'ın 33. Taburu (Alexandroni Tugayı) Tantura köyüne saldırarak sahilde bir araya getirdiği en az 200 Filistinliyi öldürdü. Filistinli görgü tanıklarına göre gece meydana gelen katliam sadece birkaç saat sürmüştü.

İlginizi çekebilirTel Aviv'in kuruluşu
Haganah'ın 33. Taburu (Alexandroni Tugayı), yıllar sonra verdikleri röportajlarda dahi, öldürdükleri Filistinlilerin tam sayılarını bilmelerinin hiçbir imkânı olmadığını söylemişlerdi.
Haganah'ın 33. Taburu (Alexandroni Tugayı), yıllar sonra verdikleri röportajlarda dahi, öldürdükleri Filistinlilerin tam sayılarını bilmelerinin hiçbir imkânı olmadığını söylemişlerdi.
(Katliamdan 6 gün sonra) 29 Mayıs 1948'de nahiye komutanının astına yazdığı bir not: “1) Arapların cesetlerinin Tantura'da gömülmesini sağlayın ve olası bir salgını önleyin. 2) Size emredilen şeyi yapmamanız kabul edilemez. Bu sefer Tantura planından bahsediyorum. Şimdiye kadar tamamen bitirmiş olmanız gerekirdi.”
(Katliamdan 6 gün sonra) 29 Mayıs 1948'de nahiye komutanının astına yazdığı bir not: “1) Arapların cesetlerinin Tantura'da gömülmesini sağlayın ve olası bir salgını önleyin. 2) Size emredilen şeyi yapmamanız kabul edilemez. Bu sefer Tantura planından bahsediyorum. Şimdiye kadar tamamen bitirmiş olmanız gerekirdi.”

Köyün düşmesi ve katliamın ardından kadınlar ve çocuklar; yakınlardaki, çoktan düşmüş ancak sakinleri sürülmemiş olan Furaydis köyüne götürüldü. Hayatta kalan erkekler esir kamplarında tutuldu ve sonunda İsrail dışına esir takası kapsamında nakledildi.

Güzel Tantura köyünün bir zamanlardaki mukimlerinin çoğu, bugün hâlâ, Suriye ve Ürdün'deki mülteci kamplarında yaşıyor.
Sınır dışı edilmeden önce merkezî bir alanda toplanan Tantura'nın kadınları ve çocukları.
Sınır dışı edilmeden önce merkezî bir alanda toplanan Tantura'nın kadınları ve çocukları.
Katliamdan günler sonra, Tantura'nın kadınları, çocukları ve yaşlıları, komşu Furaydis köyünden Ürdün'e sürülmüştü.
Katliamdan günler sonra, Tantura'nın kadınları, çocukları ve yaşlıları, komşu Furaydis köyünden Ürdün'e sürülmüştü.
Tantura'dan ayrılmak zorunda bırakılan Filistinli mülteciler Ürdün'e giderken.
Tantura'dan ayrılmak zorunda bırakılan Filistinli mülteciler Ürdün'e giderken.

Paspas altında saklanan katliam

Bazı kaynaklara göre sayıları 300'ü bulan Filistinlinin zalimce öldürüldüğü katliam, uzun süre üstü örtülerek mağdurları ve failleri arasında çirkin bir sır olarak saklandı. Zira İsrail, kuruluşunun ardından işgal altındaki Filistin'de kendi yaratılış anlatısını kontrol etmek için önlemler almıştı.

Ordu, 1948 arşivlerini açmadan önce, politikası, İsrail güçleri tarafından işlenen savaş suçları da dahil olmak üzere etnik temizlik ve insan hakları ihlallerini detaylandıran herhangi bir belgenin veya İsrail Savunma Kuvvetleri'ne zarar verebilecek herhangi bir görüntünün veya onu "ahlakî standartlardan yoksun" olarak ifşa edebilecek herhangi bir belgenin yayınlanmasını yasaklamaktı.

İlginizi çekebilirNekbe'den evvel Filistin köyleri
Kimsenin başka bir Deyr Yâsîn olacağını düşünmediği bir zamanda Tantura'da gerçekleştirilen katliam, on yıllar boyunca paspas altında saklandı.
Kimsenin başka bir Deyr Yâsîn olacağını düşünmediği bir zamanda Tantura'da gerçekleştirilen katliam, on yıllar boyunca paspas altında saklandı.

Ancak yıllar geçtikçe, gizli belgelerin yayınlanması, Filistinlilerin Siyonist paramiliter gruplar ve İsrail askerleri tarafından gerçekleştirilen sayısız katliama ilişkin açıklamalarını gün yüzüne çıkarmıştı. İsrail askerlerinin Tantura'da köylülere uyguladığı şiddetin boyutları akademisyenler ve film yapımcıları tarafından da yeniden anlatıldı.

Theodore Katz adlı İsrailli bir araştırmacı, 1998 yılında Hayfa Üniversitesi’nde, işgal devletinin Tantura'da sivilleri topluca katlettiğini ortaya çıkaran 150 sayfalık bir yüksek lisans tezi hazırladı. Yüzde ellisi Yahudi, diğer yarısı Arap olan 135 tanıkla yapılan 140 saatlik ses kaydına dair görüşmelere dayandırılan Katz’ın araştırması, İsrail'in en büyük gazetelerinden Maariv’in 21 Ocak 2000 günkü manşetine “Tantura’da Katliam!” şeklinde yansıyınca İsrail'de bir fırtına kopardı.

İsrail Devleti'nin kuruluşunu temellendirdiği resmî tarih anlatısına tamamen zıt olan makaleye göre; Tantura'daki Araplar topraklarını gönüllü olarak terk etmemişti, İsrail askerleri tarafından evleri bir bir basılan ve önce mezarlarını kazdırdıkları daha sonra da kurşuna dizdikleri 200'ü aşkın erkek silahsız ve sivildi ve dahası, katledilenlerin cansız bedenleri, bugün Tantura sahilindeki Dar Plajı'nda otopark olarak kullanılan alanda toplu mezarda bulunuyordu.


Katliama tanık olan İsrailli milislerin itiraflarının bir kısmı, ilk olarak, Hayfa Üniversitesi öğrencisi Theodore Katz tarafından, 1998’de yayınlanmıştı.
Katliama tanık olan İsrailli milislerin itiraflarının bir kısmı, ilk olarak, Hayfa Üniversitesi öğrencisi Theodore Katz tarafından, 1998’de yayınlanmıştı.

Alexandroni Tugayı “gazileri” tarafından Katz'a karşı açılan 1 milyon şekellik iftira davasının ardından tez, yıllarca üniversitede arşiv altında tutularak gizlendi ve tezin yeniden değerlendirilmesine karar verilerek tez metni "düzenlendi".

  • Katz'ın aktardığına göre sahilde toplanan Tantura halkı ikiye bölünmüş; kadın ve çocuklar, 13-30 yaşlarındaki erkek çocuklardan ve genç erkeklerden ayrılmıştı. Bölük komutan yardımcısı Shimshon Mashvitz’in, askerlere genç erkek gruplarını alıp bir duvara dizmelerini ve başlarından vurmalarını emretmesi üzerine yaklaşık 85 kişi bu şekilde öldürülmüştü. Nihayetinde, İsrail askerleri, katlettikleri 200 Filistinlinin cesetlerini, şu anda tepesinde İsrail'in popüler bir sahil beldesinin bulunduğu toplu mezarlara atmıştı.
Nekbe süreci özelinde katliama maruz kalan Tantura köyünü konu alan Tantura belgeseli, 2022 yılında vizyona girdi.
Nekbe süreci özelinde katliama maruz kalan Tantura köyünü konu alan Tantura belgeseli, 2022 yılında vizyona girdi.

Artık inkâr edilemeyecek kadar alenileşen katliamı, film yapımcısı Alon Schwarz, dünya prömiyerini 2022’de Sundance Festivali'nde yapan “Tantura” adlı bir belgeselde filmleştirdi. Katz da belgeselin ana karakterlerinden biriydi.

  • Siyonist milislerin 1948 Arap-İsrail Savaşı'na dair kan donduran itirafları, tanık ifadeleri ve belgelere göre köylülere ait toplu mezarlar, bugün İsrail'in en popüler turistik noktalarından biri olan Dar Plajı’nın arkasındaki otopark alanında, ayakları altında gömülü.
Katliamdan bir buçuk yıl sonra çekilen hava fotoğraflarında açıkça görülüyor ki, Tantura'da toplu mezara dönüştürülen hendek 35 metreye 4 metre büyüklüğündedir ve yanı başında buradan çıkartılan toprak yığını vardır.
Katliamdan bir buçuk yıl sonra çekilen hava fotoğraflarında açıkça görülüyor ki, Tantura'da toplu mezara dönüştürülen hendek 35 metreye 4 metre büyüklüğündedir ve yanı başında buradan çıkartılan toprak yığını vardır.
İsrail ordusunun 1948'de 200'den fazla Filistinliyi katlettiği Tantura köyünün üzerine inşa edilen Dar Plajı. Toplu mezar, plajın arkasındaki otoparkın altında yer alıyor.
İsrail ordusunun 1948'de 200'den fazla Filistinliyi katlettiği Tantura köyünün üzerine inşa edilen Dar Plajı. Toplu mezar, plajın arkasındaki otoparkın altında yer alıyor.