Tavukta atık yağ skandalı
Ezici Yağ şirketinin eski sahibi Mustafa Ezici, uzun süredir tavuk sektöründe yaşanan bir skandalı açık ettiği davayla yeniden gündemde. Eski ortağı E. T.’nin insan gıdasında kullanılması zararlı olan bu yağı tavuk şirketlerine sattığını öğrendi. Yağları satan ve satın alan firmalara dava açan Ezici, başka tavuk firmalarının da bu yağları tavuk yeminde kullanıyor olabileceğini söylüyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından biodizel yapmak amaçlı atık yağ toplama izni alan Ezici yağ şirketinin sahibi Mustafa Ezici, 2005 yılında bu işe başladı.
Atık yağları evlerden ve restoranlardan topladıklarını söyleyen Ezici, toplanan yağların rafine edildikten sonra biodizel yapıldığını ifade etti. Biodizel için işlenen yağ, işlem sırasında asit yağ üretiyor. Bu yağ insan sağlığına zararlı olduğu için sadece kimya ve boya sanayisinde kullanılabiliyor. İnsan gıdasında ve sabun sanayiinde kullanılması ise kanunen yasak.
Şirketi bir süre tek başına işleten Ezici, 2011 yılında E.T. ile ortak oluyor. “Ortak olmadan önce işlenmiş yağları ihracat için veriyordum ya da boya firmalarına satıyordum. 2011 yılında bu kişiyle tanıştım. Bana ne iş yaptığımı sordu. Atık yağ işi yaptığımı söyledim ve ortak olmayı önerdim. Şirketin yüzde 76’sını üstüne aldı. İki sene sonra şirketteki tüm hissemi bu arkadaşa devrettim.”
Hapis Cezası Verdiler
E.T’nin atık yağları işledikten sonra aracı kullanarak tavuk firmalarına sattığını öğrenen Mustafa Ezici, hisselerini devrederek ortaklıktan ayrıldığını ifade ediyor.
- “2018’de biz kavga ettik ve bu yağı aracılara satmamasını söyledim. Sonra aramızda münakaşa oldu, daha sonra da ortaklık bitti. Bu kişiyi ve yaptıklarını Twitter’da ifşa ettim. Attığım tweetlerden dolayı bana 2 yıl 8 ay hapis cezası verdiler. Gerekçe de hakaret ve iftira olarak öne sürüldü.”
Ezici, ortaklığı bitse de kanunen gıdada ve sabun kullanımında yasak olan bu yağı kullanan eski ortağının işlerini takip etmeye devam etti. Ortağını ve ondan yağ satın alan firmaları sosyal medya hesabından açıklayan ve CİMER’e (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) şikâyet eden Ezici, halkın sağlığıyla oynandığını ve bu alanda sıkı bir denetimin olmadığını ifade ediyor.
Tavuk firmalarının ve E.T. hakkında dava açtığını söyleyen Mustafa Ezici, “Ben ‘Bu adam bu yağları buraya satıyor, insanları zehirliyor’ diyorum, hâkim kalkıp yine bana ceza veriyor. Aynı davayı bana 2 farklı tavuk firması daha açtı ama ben kazandım. E.T. hakimleri satın aldı bence, çünkü böyle bir ceza olacak şey değil. İnsanların sağlığını düşünüyorum, hâkim bana hapis cezası veriyor” dedi.
Farklı Firmalar Da Çıkabilir
Mustafa Ezici, yağın kullanıldığı sanayi dalına göre farklı ücretlere satıldığını ileri sürerken ciddi bir iddiada bulunuyor. “E.T. bu yağı aracılara, onlar da yemcilere satıyor. Böylelikle tavuk sektöründe 5 bin tona yakın yağ satıldı. Yağ, kimya sanayinde kullanılırsa tonu 2 bin, diğer alanlarda kullanılırsa 3 bin liraya satılıyor.”
Asit yağın insan gıdasında halen kullanıldığını ileri süren Ezici, “Kullanmaya devam ediyorlardır, çünkü caydırıcı bir denetim yok. Firma bunların yağını alıyor, bir şekilde gıda sanayisinden aldığı yağla harmanlıyor. Kullananları bulmak için E.T.’nin yağ sattığı firmaları 5 yıl kadar geriye dönüp incelemek lazım. Yağın, yem sanayisinde kullanılmasına dair bir kısıtlama yok ama oradan çıkan bir tavuğu ben yemem. Tarım Bakanlığının bu firmaları ifşa etmesi lazım. Soya yağıyla tavuk besleyen firmalar da var bu ülkede. 3 farklı firmaya sattılar. İkisi beni şikâyet etti, diğerinden ses çıkmadı” diyor.
Analizde Ortaya Çıkmaz
2018 yılında bir tavuk firmasının yem fabrikasına giden atık yağ kamyonunu şikâyet üzere yakalattığını aktaran Ezici, “Sadece 9 bin 800 TL para cezası aldılar. Siz insan gıdasında kullanılması yasal olmayan bir yağı 83 milyon kişiye yediriyorsunuz ama 9 bin lirayla sıyrılıyorsunuz” diyerek verilen cezaların hafifliğine dikkat çekiyor.
- Atık yağın gıda analizinde ortaya çıkmayacağını da belirtiyor Mustafa Ezici. “Bu yağların gıdada kullanılıp, kullanılmadığı analizde ortaya çıkmayabilir. Kanun yasak demiş. Gıdada kullanılmaması gerekirken kullanıyorlar.”
CİMER'e başvuruda bulunduğunu söyleyen Ezici, daha önce 2018 yılında yine CİMER’e E.T. ve atık yağ satın alan tavuk şirketlerini şikâyet etmişti. Ardından karşılıklı açılan davalarla taraflar birbirini suçlamıştı. Tavuk şirketleri Mustafa Ezici’yi iftira atmakla suçlarken; Ezici ise yağ alım ve satımını yapanları insan sağlığını tahdit etmekle itham ediyordu. Bu davalardan birisi önceki hafta sonuçlandı. Mahkeme, Mustafa Ezici hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi. Kararda, Ezici'nin açıklamalarının kanıtlandığı ifade edilerek haklı bulundu.