0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Bir deli aşk hikayesi: Heykeli dikilen kadın Deli Ayten

Jurnal.ist
JURNAL.İST
31 MAYIS 2016 , SALI 19:56
Abone ol

Deli Ayten Bursa'nın efsaneleşmiş karakterlerindendir. Heykeli dikilen bu kadının hikayesi nedir?

Bursa'da çok ünlüdür “Deli Ayten". Sokak sokak dolaşması, Kapalıçarşı esnafıyla diyalogları, kızdığında attığı taşları ama en çok da çantaları, davulu ve cümbüşüyle bilinir. Bilinir ama hikayesini anlatan azdır. İşte bu Ayten, 57 yaşında, 12 Mart 1992 günü Kızyakup Mahallesi'ndeki kulübesinde bir başına öldü.

Deli Ayten'in Hikayesi Yaz gelince Bursa halkı daha çok yazlık yerlere gittiğinden çarşı, pazar sakinleşir, sokaklardaki o koşturmacanın yerine sessizlik çökermiş. Bu sessizlikte esnaf çarşı başında davul sesini duyduğunda anlarmış Deli Ayten'in geldiğini, Ayten davulunu çala çala kapalı çarşıyı geçer, cümbüşünü çalarak geri dönermiş. Esnafın şahit odluğuna göre Ayten kimin dükkanının önünde durursa soluklanmak için o dükkana çok müşteri gelirmiş. Ayten'i dükkanına çekmek için esnaf bin bir türlü şaklabanlık yaparmış. Ayten bunlara pas vermez, bazen de sinirlenip “Kız Yakup gibi kıvırıp duruyorsunuz, hoppalık yapıyorsunuz” diyerek azarlarlarmış esnafı. Deli Ayten Bursa sokaklarında yürüdüğünde tüm insanlar onu karşılamak için sokaklara çıkardı, mahalleden alkışlanarak uğurlanırdı. Peşinden çocuklar hiç ayrılmazdı. O Bursalılar için delilerin kraliçesiydi.
Deli Ayten'in Hikayesi Yaz gelince Bursa halkı daha çok yazlık yerlere gittiğinden çarşı, pazar sakinleşir, sokaklardaki o koşturmacanın yerine sessizlik çökermiş. Bu sessizlikte esnaf çarşı başında davul sesini duyduğunda anlarmış Deli Ayten'in geldiğini, Ayten davulunu çala çala kapalı çarşıyı geçer, cümbüşünü çalarak geri dönermiş. Esnafın şahit odluğuna göre Ayten kimin dükkanının önünde durursa soluklanmak için o dükkana çok müşteri gelirmiş. Ayten'i dükkanına çekmek için esnaf bin bir türlü şaklabanlık yaparmış. Ayten bunlara pas vermez, bazen de sinirlenip “Kız Yakup gibi kıvırıp duruyorsunuz, hoppalık yapıyorsunuz” diyerek azarlarlarmış esnafı. Deli Ayten Bursa sokaklarında yürüdüğünde tüm insanlar onu karşılamak için sokaklara çıkardı, mahalleden alkışlanarak uğurlanırdı. Peşinden çocuklar hiç ayrılmazdı. O Bursalılar için delilerin kraliçesiydi.
Kimdi Deli Ayten? Neden bu hale gelmişti? Deli Ayten diye tanınırdı ama asıl adı Ayten Şenaşık'tı. Hakkında çok çeşitli rivayetler vardır. Bazıları onun için çok zengin İstanbullu bir ailenin kızıyken, rahatsızlanıp Bursa'ya geldiğini söyler, bazıları Selanik'ten göçen bir ailenin çocuğu olduğunu ve anne babasını bir yangında kaybettikten sonra bu hale geldiğini. Ama asıl hikaye bir aşka dayanıyor. Ayten'in büyük aşkına… Hikaye Bursa'nın Kız Yakup Mahalelsin'de başlıyor. Ayten henüz 16-17 yaşında gönlünü kaptırıyor bir adama. O adamın adı kendisinden 5 yaş büyük olan Cümbüş Hasan (Bayındıroğlu). O da sevmiş Ayten'i. Ancak Ayten'in annesi küçüklüğünden beri ateşli hastalıklar geçiren kızları için “Bu kız zaten garip, bir de bu alkoliğe varırsa nice olur hali" diye düşünüp Cümbüs Hasan'la evlenmesine izin vermemişler. Sevdiği adama kavuşamayan Ayten yemelerden içmelerden kesilmiş. Uyku uyumaz olmuş. Ayten'in durumunu görenler 'Aşktandır' demiş. “Kara sevda çekiyor” kız demişler. Aklıyla arasındaki mesafe, bu kara sevda dönemine denk gelmiş, doktorlar 'sevdiği adama kavuşursa belki düzelir' deyince ailesi 6 yılın sonunda izin vermişler bu kavuşmaya. Ayten ve Cümbüş Hasan sonunda evlenirler, ama Ayten'de bir türlü düzelme görülmez, sevda da iyi gelmez yanmış yüreğine.
Kimdi Deli Ayten? Neden bu hale gelmişti? Deli Ayten diye tanınırdı ama asıl adı Ayten Şenaşık'tı. Hakkında çok çeşitli rivayetler vardır. Bazıları onun için çok zengin İstanbullu bir ailenin kızıyken, rahatsızlanıp Bursa'ya geldiğini söyler, bazıları Selanik'ten göçen bir ailenin çocuğu olduğunu ve anne babasını bir yangında kaybettikten sonra bu hale geldiğini. Ama asıl hikaye bir aşka dayanıyor. Ayten'in büyük aşkına… Hikaye Bursa'nın Kız Yakup Mahalelsin'de başlıyor. Ayten henüz 16-17 yaşında gönlünü kaptırıyor bir adama. O adamın adı kendisinden 5 yaş büyük olan Cümbüş Hasan (Bayındıroğlu). O da sevmiş Ayten'i. Ancak Ayten'in annesi küçüklüğünden beri ateşli hastalıklar geçiren kızları için “Bu kız zaten garip, bir de bu alkoliğe varırsa nice olur hali" diye düşünüp Cümbüs Hasan'la evlenmesine izin vermemişler. Sevdiği adama kavuşamayan Ayten yemelerden içmelerden kesilmiş. Uyku uyumaz olmuş. Ayten'in durumunu görenler 'Aşktandır' demiş. “Kara sevda çekiyor” kız demişler. Aklıyla arasındaki mesafe, bu kara sevda dönemine denk gelmiş, doktorlar 'sevdiği adama kavuşursa belki düzelir' deyince ailesi 6 yılın sonunda izin vermişler bu kavuşmaya. Ayten ve Cümbüş Hasan sonunda evlenirler, ama Ayten'de bir türlü düzelme görülmez, sevda da iyi gelmez yanmış yüreğine.
Evlilikleri iyi kötü başlar, .Çantalar hediye eder Hasan Ayten'e, rujlar alır güzel gözüksün diye. Ama Cümbüş Hasan bir yandan yoksulluk, bir yandan alkol, bir yandan da Ayten'in bu halleri dayanamaz 1 buçuk senenin sonunda bir sabah terk eder evi. Bir daha gelmez kısa bir süre sonra da meyhane masasında hayatını kaybeder. Hasan eve gelmez gelmesine ama kara haber Ayten'e tez gelir. İşte o an başlar bir deli aşk hikayesi. Ayten alır Hasan'dan kalan cümbüşü eline, asar davulu boynuna, avare avare dolaşıp Hasan'ını arar.. Kimileri avare der ona, kimileri deli. Kızdırılmadığı zaman kimseye zarar vermez, kendi halinde dolaşır. Esnaftan para toplar, mahallesindeki fakirlere dağıtır.
Evlilikleri iyi kötü başlar, .Çantalar hediye eder Hasan Ayten'e, rujlar alır güzel gözüksün diye. Ama Cümbüş Hasan bir yandan yoksulluk, bir yandan alkol, bir yandan da Ayten'in bu halleri dayanamaz 1 buçuk senenin sonunda bir sabah terk eder evi. Bir daha gelmez kısa bir süre sonra da meyhane masasında hayatını kaybeder. Hasan eve gelmez gelmesine ama kara haber Ayten'e tez gelir. İşte o an başlar bir deli aşk hikayesi. Ayten alır Hasan'dan kalan cümbüşü eline, asar davulu boynuna, avare avare dolaşıp Hasan'ını arar.. Kimileri avare der ona, kimileri deli. Kızdırılmadığı zaman kimseye zarar vermez, kendi halinde dolaşır. Esnaftan para toplar, mahallesindeki fakirlere dağıtır.
Ömrünü böyle sürdürüp gider. Bir gün Ayten çarşıya gelip gitmez olur, sonra 12 Mart 1992 Kamberlerdeki kulübesinde ölü bulunur. Ertesi gün defnedilen cenazesine 3 binden fazla Bursalı katılıyor Ayten'in. 2009 yılında şimdilerde park olmuş olan yaşadığı yere heykeli dikiliyor Ayten'in. Ardında bıraktığı aşk hikayesinden, tiyatro oyunları yazılıyor, belgeseli çekiliyor.
Ömrünü böyle sürdürüp gider. Bir gün Ayten çarşıya gelip gitmez olur, sonra 12 Mart 1992 Kamberlerdeki kulübesinde ölü bulunur. Ertesi gün defnedilen cenazesine 3 binden fazla Bursalı katılıyor Ayten'in. 2009 yılında şimdilerde park olmuş olan yaşadığı yere heykeli dikiliyor Ayten'in. Ardında bıraktığı aşk hikayesinden, tiyatro oyunları yazılıyor, belgeseli çekiliyor.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >